Tekrar tekrar aynı şeylerin Kuran’da yazılıyor olması İslam'a inananları ve onu okuyanları değişik fikirlere yöneltmiştir. Aynı şeylerin birebir kopyalanıp tekrar edilmesindeki amaç neydi? İslam tanrısı daha önce bahsettiği şeyleri unutup tekrarmı bahsediyordu? yoksa kesin anlaşılsın diye altını sık sık çiziyormuydu konunun? Yada Kuran yazılırken bir şeylermi karıştırılmıştı? Aşağıda benzer ayetlerden bir tanesini görüyoruz, söz konusu örnek hikaye Kuran’da üç değişik yerde aynen karşımıza çıkıyor.
Araf suresi 85. Ayet: Medyen'e de kardeşleri Şuayb'ı (gönderdik): "Ey kavmim, dedi, Allah'a kulluk edin, sizin O'ndan başka bir ilâhınız yoktur. Size Rabbinizden açık bir delil geldi: Ölçüyü ve tartıyı tam yapın, insanların eşyalarını eksik vermeyin, düzeltildikten sonra yeryüzünde bozgunculuk yapmayın; eğer inanan (insan)lar iseniz, böylesi sizin için daha iyidir!"
Hud suresi 84. Ayet: Medyen'e de kardeşleri Şu'ayb'i gönderdik. Dedi ki: "Ey kavmim! Allah'a kulluk edin. Sizin O'ndan başka ilâhınız yoktur. Ölçeği de, teraziyi de eksik tutmayın. Ben sizi hayır (bolluk) içinde görüyorum. Bununla beraber yine de sizi kuşatacak bir günün azabından korkuyorum."
Şuara suresi 177-179. Ayetler: Hani Şuayb onlara şöyle demişti: "Siz Allah'tan korkmaz mısınız?" "Haberiniz olsun ki ben size gönderilmiş güvenilir bir peygamberim." "Gelin, Allah'tan korkun ve bana itaat edin."
Bu örnekte olduğu gibi onlarca konu yada hikaye Kuran’daki bir çok ayette neredeyse birebir tekrarlanmıştır. Aynı şeyleri tekrarlamanın mantığı nedir? Bazen aynı bahsi 7-8 defa tekrarlamanın ardındaki mantık nedir? Bu örnek hikayedeki tekrarın gayesi altında bir farklı mana barındırmasımıdır?
Bütün bu gizem ve bilinmezlik ardındaki mantık elbette mistik bir anlatım değildir. Ayetlerin söylemini nedenine göre (nüzul) takip edersek karşımıza, Muhammed’in güncel dini ve siyasi olayların hallolması için ürettiği çözümler çıkar. Döneminde rahip kral olarak Muhammed toplum liderliği yaparken, aynı zamanda bir çok kabile ve değişik görüşten İnsan’ın güncel dini ve siyasi sorularınıda cevaplıyordu. Bu cevaplar çoğunlukla tanrısal bir kökenle tanımlanıyor ve saygı görüyordu, belli bir kısmıda Muhammed’in şahsi emri telakki ediliyordu.
Güncel olarak gerek Müslüman toplum, gerekse diğer toplumlar ve İnsanlar’ın güncel soru ve sorunlarına çözüm olarak Muhammed’in tanrısal söz dediği söylemleri, günümüzde Kuran’da birbirinin aynı tekrar ayetler olarak karşımıza çıkmaktadır. Birden fazla yerde ve farklı toplumlara benzer söylemlerin yapılmış olması bu tekrarların altında yatan gerçeklerdir. Söz konusu söylemler Muhammed’in ölümünden sonra bir kitap olarak kayda geçirildiği için de bu tekrarlar Kuran’da yer almıştır.
Muhammed yaşarken neden bu tip tekrarlanan ayetlere müdehale etmemiştir? Birinci ve en önemli neden, Kuran’ın bir bütün olarak yazılı olmamasından kaynaklanan, kişilerce diğer bölümlerinden bihaber olma sorunudur, ikincisi ise Muhammed’in ölümünde dinsel söylemlerin tamamını ezbere bilen kişi sayısı İslam tarihçilerine göre 4’tür. Muhammed’in söz konusu Kuran söyleminin tamamını bildiğini rivayet eden bir çok hadis neticesinde, söz konusu olaya müdahale etmemesinin kişisel bir nedeni vardır ve bunuda ancak Muhammed bilmektedir. Döneminde gözlemlenemiyen bu olayın İslam’ı rahatsız edici bir boyutunun olmamasıda, büyük ihtimal Muhammed’in olaya müdahale etmemiş olmasında yatar İslam din adamlarına göre.
Günümüzde göz ardı edilmemesi gereken bir diğer olasılıkta, Kuran’ın tekrar yazımlarında yazıcıların karşılaştıkları sorunları pratik çözümlerle aşmaları ve bazen ekleme yada çıkarma yapmaları neticesinde çıkan bir sonuç olmasıda muhtemeldir. Düşük bir olasılık olarak tek bir ayetin, değişik kişiler tarafından değişik şekillerde ve farklı adlarda hatırlanmış olması ve bu şekilde yazılmasıda muhtemeldir. Her ne sebeble olursa olsun, Muhammed yada ardıllarının tanrısal olarak adlandırdıkları bir söylemin içerisine, unutkan yada acemi bir yazarın yapabileceği bir hatayla sık sık aynı sözleri ve konuları tekrarlıyarak, İnsana özgü bu hatalar zincirinide kayda geçirmişlerdir.
Kaynak:
1- Kuran
